مدیریت بحران زلزله در مرحله قبل از وقوع با استفاده از gis (نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تبریز)

شهر تبریز به عنوان یکی از شهرهای بزرگ و مهم ایران، از نظر پهنه بندی زلزله، در جایگاه پهنه با خطر بسیار بالا قرار دارد که این امر لزوم کسب آمادگی های لازم جهت مقابله با بحران ناشی از زلزله را به کمک دانش مدیریت بحران مشخص می نماید. در تحقیق حاضر، با تلفیق تکنیک های gis و mcdm و معرفی شاخص های آسیب پذیری، به بررسی وضعیت کنونی منطقه یک شهرداری تبریز از نظر میزان آسیب پذیری در برابر زلزله پرداخته و نواحی آسیب پذیر را در gis مشخص نمودیم. داده های مورد نیاز از جمله زمین شناسی، تکتونیک، شیب، شبکه معابر شهری، کاربری ها، تاسیسات و تجهیزات شهری، جمعیت، مشخصات سازه ای و ...گردآوری و جهت ایجاد پایگاه داده بحران آماده سازی شدند. در مرحله بعدی با توجه به حجم انبوه شاخص های مکانی، جهت حصول به اطلاعات برای اتخاذ تصمیم، داده ها با استفاده از gisو mcdmپردازش و نقشه نهایی آسیب پذیری با تلفیق نقشه ها به روش ahp تولید شده و مناطق با درجات مختلف آسیب مشخص گردید. بر اساس این نقشه، بخش های شمالی و شرقی منطقه یک که حدود 50 درصد جمعیت و ساختمان های منطقه در این بخش واقع اند، به عنوان محدوده های بحرانی مشخص شده اند. در راستای کاهش آثار بحران، تمهیدات لازم از جمله مکان یابی دو بیمارستان و یک ایستگاه آتش نشانی، تعریض معابر، تجمیع اراضی و بلندمرتبه سازی و ایجاد فضاهای باز جدید، کاهش تراکم جمعیتی و .. در قالب یک نقشه جامع آمادگی در برابر زلزله در فاز قبل از وقوع بحران ارائه شده است.